Het krabbenmand-effect: alle vrouwen maken zich schuldig aan dit fenomeen!

Vrouwen die elkaar naar beneden halen, wordt het krabbenmand-effect genoemd. Als een krab in z’n eentje in de mand zit, dan loopt hij moeiteloos langs de kant naar boven om uit de mand te komen. Het wordt pas problematisch als er meerdere krabben in zitten. Dan halen de krabben elkaar namelijk telkens weer naar beneden en zo kan er geen enkele krab ontsnappen uit de mand. Dit gebeurt ook bij vrouwen zo.

Onbewust

Laten we eerst aangeven dat dit vaak onbewust is. Veel vrouwen zijn zich niet bewust van de veroordelende gedachten die ze hebben over andere vrouwen. Pas als je er bewust op gaat letten, dan heb je het pas door hoe vaak je dit doet. Spreek bijvoorbeeld af dat je morgen een hele dag oplet op wat je allemaal denkt over andere vrouwen. Gedachten als ‘’Oh, die jurk staat haar echt niet’’ of ‘’Die auto zal wel van haar man zijn’’ zullen dan ineens opvallen.

Ontstaan krabbenmand

Daan Borrel en Milou Deelen hebben een boek geschreven over het krabbenmand-effect. In Krabben: van vrouw tot vrouw bespreken zij dit effect uitvoerig. Ook het ontstaan van een krabbenmand wordt besproken. Hierover zeggen ze: “Neem de UvA, waar maar één op de vier hoogleraren vrouw is. Als jij en drie vriendinnen hoogleraar willen worden, is dat moeilijker voor elkaar te krijgen dan wanneer een man en drie vrienden dat willen bereiken. In zo’n situatie kan het krabbenmandeffect ontstaan: er is te weinig ruimte voor vrouwen, waardoor ze het idee krijgen dat ze met elkaar in competitie zijn. Ergens zijn ze dat dus ook.”

Op de werkvloer

Waar het dagelijks gebeurt dat vrouwen elkaar naar beneden halen is op de werkvloer. Dit gebeurt dus vaak niet eens bewust. Maar ook bewust worden andere vrouwen weerhouden om hogerop te komen binnen het bedrijf. Het is dan ook vaak zo dat vrouwen die aan de top staan van bedrijven daar graag alleen staan en ook de enige vrouw aan de top blijven. Deze vrouwen hebben eindelijk de positie waar ze heel hard voor hebben gewerkt en willen deze niet verliezen. Ze houden daarom andere vrouwen klein, zodat hun positie niet in ‘’gevaar’’ komt. Verschillende onderzoeken bevestigen deze gedachtegang ook, maar eigenlijk is het juist goed om met meerdere vrouwen aan de top te staan. Uit recent onderzoek blijkt namelijk dat vrouwen die elkaar steunen juist succesvoller zijn dan vrouwen die de strijd aan gaan met anderen.

Uiterlijk

Niet alleen op de werkvloer is er sprake van krabben. Ook zeker als het gaat om uiterlijk, krabben vrouwen erop los. Er wordt soms ook wel gezegd dat vrouwen zich kleden voor andere vrouwen. Hopen dat ze andere vrouwen imponeren en mogelijk onzeker maken met hun gevoel voor mode. Ook gedachten als ‘’wat een kort jurkje’’ of ‘’dat staat haar echt niet’’ zijn typische krab-gedachten.

Slut shaming

Ook een manier van krabben is het slut shamen. Vrouwen die andere vrouwen veroordelen op de manier waarop ze hun seksualiteit uiten. Dit heeft ook als gevolg dat veel vrouwen bepaalde aspecten van hun seksleven niet delen en onnodig met onzekerheden, angsten of zorgen blijven zitten. Wij zien dit vaak genoeg in de praktijk. Een cliënt komt dan na jarenlang piekeren eindelijk op consult en vraagt zich af of zij niet vreemd is met haar seksuele gedachten en verlangens. Wij hopen dat het slut shamen snel iets wordt waar je je als shamer voor moet schamen en dat iedereen gewoon vrij mag zijn in haar seksualiteit.

Hoe kunnen we dit stoppen?

Dit moet natuurlijk stoppen! Het zou juist mooi zijn als we elkaar niet meer naar beneden halen, op welk gebied dan ook. Maar hoe doen we dat? En waar beginnen we? Laten we beginnen bij onszelf. Word je bewust van je eigen krab-gedrag. Het is niet zo dat er maar één bepaald deel van de vrouwen krabt, nee iedere vrouw krabt wel eens. Ga dus bij jezelf na hoeveel je krabt en probeer deze gedachten om te zetten naar complimenten. Als je dus jezelf erop betrapt dat je over een vrouw in een topfunctie denkt ‘’Die heeft zich omhooggewerkt’’, dat je dan denkt ‘’Nee, ze is goed in leiding geven en heeft hard gewerkt om tot deze functie te komen’’.

Naast het gesprek met jezelf aan te gaan, is het ook erg belangrijk dat vrouwen met elkaar het gesprek  aangaan. Open zijn over krabben kan in het begin wat ongemakkelijk voelen, maar juist hierover praten zorgt ervoor dat we minder krabben.

En we mogen elkaar meer gaan gunnen en genieten van elkaars successen. In plaats van krabben kunnen we ook leren van elkaar en elkaar helpen. Zoals al uit het onderzoek naar voren kwam: vrouwen die elkaar steunen zijn juist succesvoller dan vrouwen die de strijd aan gaan.

Veel plezier!

Liefs,

Anne en Leila

In dit artikel schrijven we over vrouwen*. Het gaat hierover iedereen die zich als vrouw identificeert.