More than my boobs: weg met de seksualisering van vrouwenborsten

Waarom hebben vrouwen borsten? In eerste instantie zou je moeten denken aan hoe borsten borstvoeding mogelijk maken en kinderen kunnen voeden. Enkel borsten staan in onze samenleving meer synoniem aan seks. En het wordt wel problematisch wanneer die seksualisering je als vrouw beperkt of achterstelt.

Tja, die borsten. Ze zitten er, net als welk ander deel van je lichaam dan ook. En toch zijn we ons er continu bewust van. Heb je grote borsten en zin om een eindje te gaan rennen? Dan krijg je ongetwijfeld te maken met blikken van voorbij sprintende mannen. Heb je kleine borsten en geen zin in een bh? Ook dan dalen de ogen steevast af naar je topje, zeker wanneer daar twee tepels te zien zijn.

Also read: Borstkanker Awareness Maand: zo check je jouw borsten

Seksualisering van vrouwenborsten

Waar die seksualisering van de vrouwenborst vandaan komt? Eigenlijk hebben borsten al sinds mensenheugenis een speciale status. Zo werden ze in eeuwenoude culturen vereerd als symbool van vruchtbaarheid. Dat betekende overigens niet dat zo’n borst synoniem stond aan seks, het ging meer om vrouwelijke kracht en het vermogen om kinderen te baren en te voeden. En in veel Afrikaanse landen is het nog steeds heel normaal om met blote borsten rond te lopen, geen mens die daarvan opkijkt of denkt dat het een vrijbrief is om er meteen bovenop te duiken.

In onze moderne, Westerse cultuur zijn borsten gaandeweg echter hevig geseksualiseerd. En natuurlijk, vanuit een evolutionair oogpunt wegen borsten zeker mee om potentiële partners aan te trekken. Zo zeggen biologen dat menselijke borsten in vergelijking met die van dieren groter en ronder zijn geworden om te laten zien dat de vrouwen vruchtbaar zijn en kinderen kunnen voeden. Mannen worden er als vanzelf door aangetrokken en daar is op zich niks mis mee.

Schoonheidsideaal

So far, so good. Maar met de opkomst van de porno-industrie en de objectificatie van vrouwenlichamen in de media is er wel wat misgegaan. Borsten zijn serieus business geworden en dan vooral borsten die aan bepaalde standaarden voldoen. Je ziet geen hangborsten op reclamezuilen, want borsten zijn in de loop der tijd meer dan een normaal lichaamsdeel geworden. Ze zijn onderhevig aan een schoonheidsideaal, met ‘perfecte’ maten en ‘perfecte’ vormen.

De impact van die seksualisering is groot. Vrouwen en meisjes voelen zich gedwongen om zich eraan te conformeren en voelen zich tekortschieten wanneer hun borsten afwijken van wat ze de hele dag voorgeschoteld krijgen. Van films tot reclames, vrouwenlichamen worden vaak op een sterk geseksualiseerde manier in beeld gebracht, met de voorgevel als perky middelpunt. Dat zorgt ervoor dat veel vrouwen zich niet goed genoeg voelen, worstelen met een negatief zelfbeeld en soms zelfs hun toevlucht zoeken tot cosmetische ingrepen om maar aan dat ideaalplaatje te voldoen.

En wat doet het eigenlijk met het vrouwbeeld, als dat gereduceerd wordt tot een verleidster die zwoel in de camera kijkt? Alsof vrouwen niet gewoon mensen zijn met gedachten, gevoelens en ambities? Door die objectificatie van vrouwen worden grensoverschrijdende zaken, zoals seksueel getinte opmerkingen en seksueel geweld, in de hand gewerkt. Dat kan ervoor zorgen dat vrouwen zich onveilig voelen in hun eigen lichaam en zich anders gaan kleden of gedragen.

Voedende moeders

Een ander negatief effect is het beschamen van voedende moeders. Borstvoeding is een heel natuurlijke manier om je baby te voeden, daar is niks seksueels aan. Maar omdat we vrouwenborsten als seksobjecten zijn gaan zien, schrikken we ons een hoedje als we een vrouw haar kindje aan zien leggen. Veel vrouwen voelen zich dan ook gedwongen om een doek over het hele gebeuren te draperen.

Tuurlijk, het is prima als je je daar prettiger bij voelt. Maar vraag jezelf dan wel eventjes af waarom precies. Want waarom is een foto van een borstvoeding gevende moeder aanstootgevend, maar vinden we het doodnormaal dat een model in ieniemienie bikini met verleidelijke blik haar borsten aanraakt?

Borstvoeding in het openbaar is een big deal, juist doordat borsten geseksualiseerd worden. Maar wanneer een vrouw haar kind voedt, zit ze niet provocerend haar borsten te flashen. Het betekent ook niet dat ze aandacht wil van passerende mannen. Ze doet het omdat haar baby honger heeft en ze hem wil voeden en verzorgen. Niets meer, niets minder.

Also read: Hoe je als moeder je eigen (seksuele) identiteit niet verliest

Dubbele standaard

Niet alleen volwassen vrouwen of voedende moeders hebben last van de seksualisering van hun lijf. Ook tienermeisjes krijgen er rap genoeg mee te maken. Aan de ene kant worden ze gebombardeerd met filmsterren, popidolen en Instagram-modellen die qua outfits weinig aan de verbeelding overlaten. En aan de andere kant worden ze er zelf keihard op afgerekend als ze zich ook wat vrijer gaan kleden.

Zodra meisjes in de puberteit komen, merken ze dat hun lichaam door een seksuele bril wordt bekeken. Dat is niet alleen vervelend als ze worden nageroepen op straat of opeens een hand op hun bil of borst voelen terwijl ze zich door een menigte heen proberen te wurmen. Maar ook wanneer ze zich in ruimten bevinden waar ze zich juist veilig zouden moeten voelen. Zoals het klaslokaal.

Kledingvoorschriften

En in plaats van dat scholen deze meisjes beschermen door goede voorlichting over gendergelijkheid, leggen ze de schuld impliciet bij hen neer. Hoe? Door kledingvoorschriften naar leerlingen te sturen. Kledingvoorschriften die bovendien voor het merendeel bedoeld zijn voor meisjes, niet voor jongens. De onderliggende boodschap is helder. Namelijk dat de verantwoordelijkheid voor ongepast gedrag ligt bij de meisjes en niet bij de jongens die seksueel getinte opmerkingen maken of de docenten die zouden worden afgeleid door een tienerdecolleté. Best vernederend, als je denkt dat je gewoon een leuk topje draagt, maar dit opeens een seksuele lading krijgt. Maar het is niet aan de meisjes om de seksuele gevoelens van jongens en mannen te reguleren.

More than my boobs!

Al die seksualisering doet ook wat met de bewegingsvrijheid van meisjes en vrouwen. Mannen hoeven hun borstkas niet te bedekken wanneer ze over het strand lopen, voor vrouwen is dat de laatste jaren beduidend anders geworden. En jongens worden de klas niet uitgestuurd wanneer ze een shirt met lage V-hals dragen, voor meisjes ligt er een vergrootglas op haar shirtjes en topjes.

Als samenleving zouden we die schadelijke effecten van seksualisering onder ogen moeten zien. We zouden body positivity en verschillende lichamen en vormen moeten promoten en omarmen. En we zouden ons eindelijk eens moeten realiseren dat vrouwen meer zijn dan hun voorgevel. De waarde van een vrouw hangt niet af van haar borsten, net zoals een stel borsten niet betekent dat je een vrouw restricties op mag leggen of anders mag behandelen.

De eerste stap? Dat is en blijft de de-seksualisering van de vrouwenborst.

Also read: Hoe geef je je seksuele grenzen aan?