Vrijheid blijheid

Lofzang op de vrije liefde

Onenightstands, open relaties, swingen, parenclubs, polyamorie. De sexsuele moraal in Nederland lijkt vrijer dan ooit. Fijn, al die vrijheid, maar heeft het ook een keerzijde? Journalist Fleur dook erin.

“Vaak stelde iemand het tijdens een feestje of een verjaardag voor. Dan stopten alle vrouwen gewoon hun huissleutels in een lege vaas en ging je daarna naar huis met de man die je sleutel uit de vaas had gevist. Dat was spannend en weer eens wat anders.” Noem me preuts, noem me naïef, maar ik stond toch een beetje met mijn oren te klapperen toen mijn ouders – mijn oúders – op een avond en passant vertelden wat vroeger hun favoriete ‘hobby’ was: het zogenaamde sleutelspel. Dat is toch eigenlijk niets anders dan je vrouw uitlenen? Mijn vader, schouderophalend: “Kom op, het waren de jaren zestig. Vrijheid blijheid. Vrije seks was in die tijd heel gewoon. Je hoefde ook niet mee te doen. Je had de vrije keuze, net als jullie tegenwoordig met al die onenightstands, open relaties en swingen enzo.” Toegeven: daar heeft hij een punt. Hoewel ik bepaald niet et boek sta als losbandig, heb ook weleens seks-voor-één-nacht gehad. Onder mijn bed ligt een heel assortiment sekstoys, ik ben zelfs eens in een parenclub geweest en dat alles vind ik de normaalste zaak van de wereld. Sta ik daarin alleen? Welnee. De sexuele moraal in Nederland is vrijer dan ooit, zo lijkt wel. “Tot een jaar of tien geleden was het met de sekuele vrijheid nog zeer bescheiden gesteld in ons land,” zegt psycholoog en relatiedeskundige Ashsa Vissel. “Maar de laatste jaren is het enorm geëxplodeerd, en echt niet alleen onder jongeren. Alles kan en alles mag, net als in de jaren zeventig.” Terug in de tijd, met alle voordelen van dien. Maar heeft de vrije liefde ook mindere kanten? En wat houden al die ‘nieuwe’ vormen eigenlijk in?

Mysterieuze gangetjes

“Het aanbellen blijft elke keer spannend,” vertelt collega Gina uit het niets als ik het onderwerp vrije liefde een paar dagen later tijdens de lunchpauze ter sprake breng. Zij en haar vriend – intellectuele types, goede banen en immer strak in het (mantel)pak- blijken te behoren tot de 30.000 swingers die ons land volgens ruwe schattingen telt: stellen die met andere stellen seks hebben. “Op internet heb je al foto’s gezien, maar die kunnen oud zijn of gefotoshopt. En het is ook altijd een verrassing hoe het andere stel hun huis heeft ingericht. Chic, klassiek of met veel leer en lak?” Het klinkt mij nogal vreemd in de oren, bij een volkomen anoniem stel thuis afspreken om seks met elkaar te hebben. “Veel mensen denken bij swingen aan vreemdgaan. Maar mijn man en ik zoeken altijd samen de stellen uit met wie we zouden willen afspreken. Alles gaat in goed overleg, met wederzijdse goedkeuring. Het is ook altijd belangrijk met het andere stel afspraken te maken: doen we soft swap, full swap of een bi swap? Aan paydates doen wij niet.” Terwijl ik me afvraag of het héél dom is dat ik deze termen niet ken” vertelt Maaike dat ze ook parenclubs bezoekt. Now we’re talking, want een jaar terug bezocht ik voor een artikel de grootste parenclub van Nederland, Fun4Two in Moordrecht. In mijn mooie setje (doorschijnend) had ik een onvergetelijke avond. Niet vanwege de seks – dat ging me tijdens zo’n eerste bezoekje te ver – maar stiekem was het best opwindend om rond te sluipen door mysterieuze, onverlichte gangetjes en toe kijken hoe andere mensen elkaar verwennen.

Drie fijne mannen

“Het is een avondje uit met optionele extra’s. Lekker dansen met je eigen vriendin of andere stellen, een drankje doen, een vorkje prikken, zwemmen en af en toe naar boven om te vrijen met je eigen partner of een ander stel.” vertelt Fun4Two- eigenaar Laurens die wekelijks zo’n tweehonderd bezoekers verwelkomt. Eigenlijk hetzelfde idee als swingen in de thuissituatie, zoals Gina en Maaike. “Maar dan meer ongedwongen, met veel meer keuze en in een gegarandeerd mooie en chique omgeving,” aldus Laurens. De gemiddelde leeftijd van de bezoekers – variërend van advocaat en dominee tot stratenmaker en directeur – ligt tussen de dertig en vijftig. En geheel in lijn met de steeds vrijer wordende seksuele moraal, stijgt de Fun4Two-clientèle jaarlijks met z’n vijf procent. “De seksuele vrijheid kent een golfbeweging,” vertelt seksuoloog Carolien. “In de jaren zeventig waren we heel vrij, daarna als tegenbeweging heel monogaam en nu zie je dat een grote groep mensen seksualiteit en intimiteit  weer veel minder aan elkaar koppelt dan voorheen.” Logisch gevolg is dat mensen meer gaan experimenteren. Met swingen, open relaties of bijvoorbeeld polymorie. “Ik ben al tien jaar heel gelukkig met mijn vriend, maar houd ook van andere mannen,” vertelt Katinka. “Binnen onze relatie is dat gelukkig heel bespreekbaar. Dat is ook de essentie van polymorie: dat je meerdere liefdesrelaties hebt op een eerlijke manier. Veel mensen vinden dat een gek idee, maar voor ons werkt het heel goed. Ik voel me een rijker mens en ben dankbaar voor de drie fijne mannen in mijn leven. Ook hun partners zouden niet anders willen.”

Boost voor je relatie

Uitproberen wat er allemaal te koop is in een sfeer waarin alles kan en mag. Dat is de huidige seksuele tendens. Persoonlijk moet ik er niet aan denken mijn vriend te delen met een andere geliefde. Maar een keertje swingen, waarom niet? “Zeker als je in een keurslijf bent opgevoed kan dat heel bevrijdend zijn,” zegt Carolien. “En het kan je relatie een boost geven. Als je al tien jaar hetzelfde kunstje in bed aan het doen bent, recht op en neer, dan ben je daar misschien weleens op uitgekeken. Dan is een keertje swingen leuk, lekker en prima.” De keerzijde van de medaille is dat op de lange termijn niet iedereen gelukkig wordt van een dergelijke seksuele vrijheid. “Ik krijg in mijn praktijk steeds vaker mensen die een partner delen en daardoor in de problemen zijn gekomen,” legt Carolien uit. “Allereerst zijn er de jaloerse gevoelens, maar daarnaast kun je ook heel ver wegraken van warm, gezellig en verbonden. Seks wordt dan een gevoelloze daad, terwijl de behoefte aan seks toch vaak voorkomt uit een verlangen naar liefde en commitment. Dat vind je lang niet in een open relatie.” Merel heeft al jaren een open relatie en houdt de verhoudingen gezond door goede afspraken te maken en elkaar niets op te leggen. “Wel penetratie, geen tongzoenen. Geen details vertellen. En we moeten er allebei achterstaan.” Volgens Carolien is vooral dat laatste belangrijk. “Het moet bij jullie allebei passen. Jullie moeten jaloezie kunnen loslaten en erop vertrouwen dat jij de enige bent voor je partner. Klopt dat allemaal, dan kan seksuele vrijheid binnen een relatie de perfecte combi van spanning en geborgenheid zijn.”
Zin in een sleutelspel, iemand?

Vocabulaire der vrije liefde

• All te way – volledige partnerruil inclusief penetratie, ook wel full swap genoemd
• Bi swap – Hierbij hebben partners van hetzelfde geslacht contact
• Full swap – Volledige partnerruil inclusief penetratie, ook wel all the way genoemd
• Koffie-date – Een eerste ontmoeting tussen twee swingerstellen om te kijken of het ‘klikt’
• Paydate – Een date waar voor betaald
• Polyamorie – Met meer dan één persoon een liefdesrelatie onderhouden
• Soft swap – Gedeeltelijke partnerruil, alleen aanraken en eventueel oraal contact
• Swingers – Stellen die thuis of in een parenclub seks hebben met andere stellen
• Wappen – Partnerruil met een pilletje waardoor je in een (seks)trance kunt komen